Bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa là nghĩa vụ thiêng liêng và quyền cao quý của mỗi công dân. Công dân có bổn phận thực hiện nghĩa vụ quân sự và tham gia xây dựng quốc phòng toàn dân.

Tổ chức, cá nhân có hành vi trốn tránh, chống đối, cản trở việc thực hiện nghĩa vụ quân sự thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Hành vi và hình thức xử phạt cụ thể được quy định tại Nghị định số 120/2013/NĐ-CP ngày 09/10/2013 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu và Nghị định Nghị định 37/2022 ngày 06/6/2022 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu; quả lý, bảo vệ biên giới quốc gia; trên các vùng biển, đảo và thềm lục địa của nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam  như sau:

Vi phạm các quy định về đăng ký nghĩa vụ quân sự

Theo quy định, công dân nam đủ 17 tuổi trở lên thuộc diện đăng ký NVQS lần đầu. Khi nhận được Lệnh gọi đăng ký NVQS công dân có trách nhiệm đến Ban Chỉ huy quân sự cấp xã để trực tiếp đăng ký NVQS. Nếu vi phạm thì sẽ bị xử phạt theo Điều 4 Nghị định 120/2013 (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 37/2022). Cụ thể:

- Phạt cảnh cáo đối với hành vi không đăng ký NVQS lần đầu đối với công dân nam đủ 17 tuổi trong năm thuộc diện phải đăng ký NVQS.

- Phạt tiền từ 8-10 triệu đồng khi có hành vi không đăng ký NVQS lần đầu (trừ trường hợp bị phạt cảnh cáo nêu trên); không thực hiện đăng ký phục vụ trong ngạch dự bị theo quy định; không đăng ký NVQS bổ sung khi có sự thay đổi về chức vụ công tác, trình độ học vấn, trình độ chuyên môn, tình trạng sức khỏe và thông tin khác có liên quan đến NVQS theo quy định; không thực hiện đăng ký NVQS khi thay đổi nơi cư trú hoặc nơi làm việc, học tập theo quy định; không thực hiện đăng ký NVQS tạm vắng theo quy định.

Người khuyết tật, người mắc bệnh hiểm nghèo, bệnh tâm thần hoặc bệnh mãn tính theo quy định của pháp luật được miễn đăng ký NVQS.

Ngoài ra, công dân không được đăng ký NVQS khi đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự; đang chấp hành hình phạt tù, cải tạo không giam giữ, quản chế hoặc đã chấp hành xong hình phạt tù nhưng chưa được xóa án tích; đang bị áp dụng biện pháp giáo dục tại cấp xã hoặc đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc; bị tước quyền phục vụ trong lực lượng vũ trang nhân dân.

Vi phạm quy định về kiểm tra, khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự

Khi nhận được lệnh gọi khám sức khỏe NVQS của Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện, công dân có nghĩa vụ có mặt đúng thời gian, địa điểm khám sức khỏe ghi trong giấy gọi khám sức khỏe thực hiện NVQS.

Trường hợp không có mặt hoặc có các hành vi vi phạm sẽ bị xử phạt như sau:

Vi phạm quy định về nhập ngũ

Khoản 9 Điều 1 Nghị định 37/2022 quy định, công dân không có mặt đúng thời gian hoặc địa điểm tập trung ghi trong lệnh gọi nhập ngũ mà không có lý do chính đáng sẽ bị phạt tiền từ 30-40 triệu đồng.

Trường hợp có hành vi gian dối nhằm trốn tránh thực hiện lệnh gọi nhập ngũ sau khi đã có kết quả khám tuyển sức khỏe NVQS đủ điều kiện nhập ngũ theo quy định thì mức phạt là 40-50 triệu đồng.

Ngoài ra, phạt tiền từ 50-75 triệu đồng đối với hành vi không chấp hành lệnh gọi nhập ngũ, trừ hai trường hợp đã nêu ở trên.

Sưu tầm theo nguồn: http://lybon.baolam.caobang.gov.vn/tuyen-truyen-an-ninh-quoc-phong/bai-tuyen-truyen-dang-ky-nghia-vu-quan-su